Afrika'nın çöl medreseleri: 'Mahzara'lar

Uluslararası medyanın ilgisinin, Mali'nin kuzeyindeki siyasi gruplara ve bu örgütlere yönelik operasyonlara odaklandığı bu günlerde, çölde gözlerden uzakta faaliyetlerini devam ettiren ve yüzyıllar öncesinden taşınan bir geleneği yeni kuşaklara aktaran ilim yuvaları 'Mahzara'lar görüntülendi.

Batı Afrika'nın uçsuz bucaksız çöllerinde asırlardır faaliyetlerine devam eden 'mahzaralar' (sahra medreseleri), bölgenin İslami kimliğinin korunmasında hayati bir işlevi yerine getiriyor.

Batı Afrika'da farklı ülkelerin çöl bölgelerinde faaliyet gösteren ve aynı amaç doğrultusunda eğitim veren medreselerden Moritanya'nın başkenti Novakşot'a 70 kilometre uzaklıktaki Mahzara'da en küçüğü 5 yaşında onlarca öğrenci, hafızlığın yanı sıra, tefsir ve hadisten fıkıh ilmine kadar, kadar geniş bir alanda klasik İslam ilimlerini tahsil ediyor.

İLME ADANAN HAYATLAR

Asırlar önce Afrikalı âlimlerin, geniş sahra bölgesinde ülke ülke gezerek dini eğitim verdikleri bir eğitim zemini olarak hayat bulan 'Mahzara'lar, ülkelerin sınırlarının çizilmesinin ardından yerleşik hayata geçti.

Bu süreçte taliplerin şehir hayatının karmaşasından uzak kalarak bütün mesailerini ilme tahsis etmelerini sağlamak amacıyla, medreselerin özellikle uzak yerlerde kurulması tercih edildi.

'Mahzara'lar, yerleşim birimlerinden çok uzakta, öyle ki çölde yolu dahi bulunmayan bölgelerin tercih edilmesiyle, öğrencilerin modern dünyanın karmaşası ve teknolojiden kaçarak adeta uzlete çekilmeleri ve kendilerini tamamen ilme vermelerinin hedeflendiği belirtiliyor.

TAHTA TABLET GELENEĞİ

Öğrencilerin, İslam düşünce tarihi ve mirasıyla bağlantı kurabilmelerini sağlayacak klasik eğitim metodunun uygulandığı medresede, öğrenciler, modern eğitim sisteminin vazgeçilmez unsurları defter ve kalem yerine, tahta tabletler ve kamış kalemleriyle eğitim alıyor.

Dizlerindeki tahtalarda sürekli tekrarlarla derslerini ezberleyen öğrenciler, mürekkebe batırdıkları kamış kalemlerle de yazı talimleri yapıyor.

200 ÖĞRENCİ VAR

'Mahzara' müderrislerinden Varo el-Yahya yaptığı açıklamada, eğitim verdiği çöl medresesinde halihazırda yaklaşık 200 öğrencinin bulunduğunu ifade etti.

EĞİTİM 10 YIL

Yahya, ''Öğrenciler ilk önce okumayı, harflerin mahreçlerini(çıkış yerleri) öğreniyorlar. İlk devre yaklaşık 6 ay sürüyor. Daha sonra Kur'an-ı Kerim okumaya geçiyorlar ve önce kısa surelerden başlıyorlar'' dedi. Hafızlık eğitiminin başından sonuna kadar yaklaşık 5 yıl devam ettiğini söyleyen Yahya, bütün müfredatın ise takriben 10 yıllık bir eğitimle tamamlandığını kaydetti.

İlim tahsili için farkı ülkelerden 'Mahzara'ya öğrenciler geldiğini söyleyen Yahya şöyle devam etti: ''Kur'an eğitimi almak için Kenya, Fas gibi çevre ülkeler başta olmak üzere dünyanın birçok yerinden gelen öğrencilerimiz var.

"İCAZET ALIP ÜLKELERİNE DÖNÜYORLAR"

Artan talep nedeniyle bazen öğrencileri barındıracak mekan bulamıyoruz. Öğrenciler, eğitimlerini tamamladıktan sonra nihai olarak büyük Şeyh'ten icazet alıp ülkelerine dönüyorlar, edindikleri birikimi ülkelerindeki taliplere aktarıyorlar.''

Kaynak: AA