67 yılda 3 bin 414 kişi grizu patlamasından öldü

Fahri Sarrafoğlu/Dünya Bülteni

Dün Bursa'da yaşanan grizu faciasının ardından gözler tekrar maden ocaklarına çevrildi. Her patlama ve göçük olayında Türkiye'nin gündemine yeniden gelen maden ocaklarında dün 19 kişi daha hayatını kaybetti.

Türkiye Taş Kömürü Kurumu'dan (TTKK) alınan verilere göre Türkiye'de 1941-2008 yılları arasında ocak içinde meydana gelen kazalarda toplam 3 bin 414 kişi yaşamını yitirdi.

Yaşanan kazaların 1941-1990 yılları arasındaki dönemde 2 bin 981 kişinin, 1990-2008 yılları arasındaki 19 yıllık dönemde ise 433 kişinin madenlerde meydana gelen kazalarda yaşamını yitirdiği görüldü. En çok ölüm 275 kişiyle 1992 yılında olurken, en az ölüm 3 kişiyle 2006 yılında oldu.

GRİZU PATLAMASI NEDİR?

Grizu patlaması, Belli oranlardaki metan gazıyla havanın karışarak oluşturduğu patlamadır. Patlamanın gerçekleşebilmesi için minimum %12 oranında oksijen gerekmektedir. Havada %5-6 oranında bulunan metan gazı ancak bir sıcaklık etkisiyle yanarken, metan oranının %5-16 olması durumunda patlayıcı özellik kazanır. En kolay patlama metan oranının %8, en şiddetli patlama ise %9,5 olduğu durumda gerçekleşir.

Grizu nedir ve nasıl patlar

PATLAMA NEDEN OLUŞUR?

Madenlerde havalandırma, ocak patlamaları, işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman olan İTÜ Maden Fakültesi Maden Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Gündüz Ökten, grizu patlamaları konusunda şu bilgileri verdi: "Grizu, havaya karışan metan gazının belli bir değere ulaşmasına, yani hava-metan karışımına denir. Metan gazının maden ocağı havası içinde oranı yüzde 5-14 arasında ise bu patlayıcı karışım grizudur. Patlama için grizunun alt sınırı (en az) 650-700 derece olan bir ısı kaynağıyla teması gerekir." Prof. Öktem ocaklardaki önlem konusunda da şu açıklamaları yaptı: "Yasaya göre her ocakta tahlisiye, yani kurtarma ekibi olması gerekir. Bu ekiplerin olduğu yerde çalışmalar kontrollü yapılıyor. Çalışma süresince ölçüm yapılır ve metan gazının yüzde 2'nin üzerine çıkmasına izin verilmez."


Yıl Hayatını kaybedenlerin sayısı


1990 22

1991 15

1992 275

1993 14

1994 12

1995 11

1996 4

1997 9

1998 11

1999 4

2000 8

2001 5

2002 7

2003 7

2004 4

2005 10

2006 3

2007 5

2008 7