Afyonla mücadelede 'Türk modeli'

Washington Post gazetesi, Türkiye’nin 1970 yıllarında haşhaş sorununu ABD ve BM desteği ile farklı bir taktik uygulayarak çözdüğünü kaydederek bunun Afganistan için model alınmasını istedi.

Washington Post gazetesi, “Afyon şavaşını sona erdirmek” başlıklı analizinde bir zamanlar İngiliz İmparatörlüğü’nün Çin’de afyon satabilme hakkı için bir savaş yaptığını, NATO’nun ise halen Afganistan’da afyonu yok etmek için savaştığını belirterek bu mücadelenin sonuçsuz kaldığını belirtti.

Afganistan’da halen afyon ihracatının, ülkenin gayri safi yurt içi hasılasının üçte biri ile üçte ikisi arasında oluşturduğunu, en büyük üreticilerin de Taliban’ın kontrolündeki güneyde bulunduğunu kaydeden gazete, “Ne zaman bir afyon alanı yok edilirse sahibi daha yoksul oluyor ve Batı’ya karşı Taliban’ı desteklemesi olasılığı artıyor” diye yazdı.

Afganistan Devlet Başkanı Hami Karzai’nin de afyonu “terörizmden beter bir kanser” olarak nitelendirdiğini anımsatan gazete, Afganistan’daki afyon krizinin çözümü için “Türkiye modeli” önerdi.

Bir zamanlar Türkiye’de uyuşturucu ticaretinin ülkenin siyasi ve ekonomik istikrarını tehdit ettiğini öne süren gazete, Afganistan gibi Türkiye’nin de afyon üretiminin geleneksel bir üretim olduğunu, durdurulması halinde hükümetin düşürülmesinden korkulduğunu kaydetti.

Gazete “Afganistan gibi Türkiye – ki bu ‘Geceyarısı Ekspres’ dönemi idi – Batı’da satılan eroinin ana kaynağı olarak gösteriliyordu. Afganistan gibi yasak denendi ancak sonuçsuz kaldı” diye yazdı.

Bunun ardından 1974 yılında Türkiye’nin ABD ve BM desteği ile “farklı bir taktik” denediğini belirten Washington Post, Türkiye’de izlenen bu taktik şöyle özetledi:

“Morfin, kodein diğer yasal afyon ürünleri için lisans vermeye başladılar. Yaşa dışı fabrikaların yerini yasal fabrikalar almaya başladı.

Çifçiler, haşhaş üretmek için kaydoldu ve vergi ödedi. Bunu, Afganistan’a birkaç sayfa ayırırken Türkiye’den söz etmeyen Beyaz Saray’ın son uyuşturucu strateji raporundan anlayamazsınız, ancak ABD hükümeti hala Türkiye’nin programına destek veriyor.

Hükümet, ABD ilaç şirketlerinden, yasal belgelerde ‘narkotik ham madde’ olarak adlandırılan maddelerin yüzde 80’ını, iki geleneksel üretici Türkiye ve Hindistan’dan almalarını istiyor. Afganistan, neden bu listeye dahil etmiyoruz?”

ANKA