Anayasa Mahkemesi'nden sürpriz karar
Anayasa Mahkemesi'nin dün açıkladığı bir kararı, CHP'nin yapmayı düşündüğü başvuruya şimdiden cevap niteliğini taşıyor.
Dünya Bülteni / Haber Merkezi
Anayasa Mahkemesi'nden 'anayasada başörtüsüyle ilgili yapılan değişikliklerin iptali' konusunda CHP'yi hayal kırıklığına uğratacak bir gerekçeli karar geldi.
CHP, Köşk'ün onaylaması halinde 411 vekilin oyuyla kabul edilen değişiklikleri 'esastan incelenmek üzere' Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğini açıkladı. Anayasa hukukçuları, Yüksek Mahkeme'nin sadece şekil yönünden inceleme yapabileceğini belirterek, iptalin söz konusu olmayacağı noktasında hemfikirler... CHP ve bazı hukukçular ise, değişikliğin esastan görüşülebileceğini savunuyor. Kafalardaki soru işaretlerini gideren karar, Anayasa Mahkemesi'nden geldi.
Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngören değişikliklerin iptalini reddeden kararının gerekçesinde başörtüsüyle de ilgili olarak "Anayasa değişikliğini şekil yönünden inceleriz; esasına girmeyiz, giremeyiz" mesajı çıktı. Anayasa Mahkemesi'nin verdiği red kararının gerekçeleri Resmî Gazete'nin dünkü nüshasında yayımlandı. Karar, dâvâ konusu itibariyle bugün yaşanan başörtüsüne özgürlüğe yönelik anayasa tartışmalarına da bağlayıcı şekilde ışık tutuyor.
Yüksek mahkeme, "Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini düzenleyen ve Abdullah Gül'ün durumuyla da bağlantılı olan değişikliklerin iptali" isteğiyle yapılan müracaatı red kararının gerekçesini açıkladı. Mahkemeden kesin bir dille 'esasa girmeyiz, giremeyiz' kararı çıktı.
Mahkeme başkanı Haşim Kılıç dahil olmak üzere 9 üye 'anayasa değişikliklerini esastan denetleme ve iptal etme yetkileri olmadığını' bildirirken, buna sadece 2 üye karşı çıktı. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin aynı kararında 'anayasa değişikliklerinin esastan denetlenememesiyle birlikte yok hükmünde sayılabilmesine' de açık kapı bırakıldı. Fakat bunun için de bir kriter getirildi: "Tali kurucu iktidar iradesinin hukukî geçerliliği üzerinde daha ileri bir tartışma yapmak için iptal nedenlerinden daha ağır bir hukuka aykırılığın varlığı mecburidir."
Mahkemenin bu gerekçeleri "Anayasa Mahkemesi, (başörtüsü için yapılan anayasa değişiklikleri, anayasanın 'değiştirilemez' ilkelerinden olan laikliğe aykırıdır) diyerek, esastan denetim yapabilir ve iptal kararı verebilir" iddiasında olan CHP ile benzer görüşteki hukukçuları üzecek.
YALNIZCA ŞEKİL YÖNÜNDEN İNCELEME
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin iptal müracaatını anayasada yazılı olduğu üzere şekil yönünden inceledi. Esastan denetim yapmadı, buna 'mahkemelerinin yetkili olmadığını' kesin dille kararına gerekçe yaptı. Mahkeme kararında TBMM'nin yetkisiyle alakalı bağlayıcı nitelikteki tespitler:
TBMM'NİN YETKİ ALANINA GİRİYOR
"Anayasanın 7, 87 ve 175. maddeleri uyarınca, olağan kanun veya Anayasa değişikliği niteliğindeki her bir tasarrufun TBMM'nin yetki alanına girdiği açıktır. Anayasa TBMM'nin bu yetkisini yürürlük şartlarını yerine getiren ya da getirmeyen kanunlar bakımından herhangi bir ayrım yapmaksızın tanımaktadır."
MAHKEMENİN YETKİSİ SINIRLIDIR
"Anayasa Mahkemesi'nin denetleyebildiği yasama tasarrufları üzerinde değişiklik yapma yetkisinin evveliyetle TBMM'ye ait olduğunda kuşku bulunmamaktadır."
ESASA GİREMEYİZ
"Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetkilerini belirleyen Anayasa'nın 148. maddesinde, Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaların esas yönünden denetimine yer verilmediği gibi, bunların biçim yönünden denetimleri de, teklif ve oylama çoğunluğu şartına uyulup uyulmadığı hususlarıyla sınırlı tutulmuştur."
