Asya'da dev bir serbest ticaret bölgesi kuruldu

Dünya Bülteni/Haber Merkezi

Doğu Asya'da, Avrupa Birliği ve Kuzey Amerika serbest ticaret bölgesine rakip olacağı düşünülen yeni bir serbest bölge bugünden itibaren yürürlüğe girdi.

Serbest bölgenin içinde Çin ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin (ASEAN) altı kurucu üyesi olan Endonezya, Malezya, Singapur, Tayland, Filipinler ve Brunei yer alıyor.

Yeni serbest ticaret bölgesi, üye ülkelerin toplam nüfusu açısından dünyadakilerin en büyüğü olacak. Zira bölgeye dahil yedi ülkenin toplam nüfusu yaklaşık 1 milyar 900 milyon.

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)'a üye ise toplam 10 ülke bulunuyor. Birliğin merkezi, Endonezya'nın başkenti Cakarta'da yer alıyor.

Endonezya, Brunei, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland 2010'a kadar Çin'e uyguladıkları gümrük tarifelerinin yüzde 90'ını elimine edecekler. Laos, Vietnam, Kamboçya ve Myanmar'a ise 2015'e kadar süre tanındı.

Tekstil ve bazı elektronik ürünleri kapsayan kalan yüzde 10'luk kısım ise hassas olarak kabul ediliyor ve bu alanda daha yavaş bir indirim gerçekleşecek. Çinli bir yetkili yaptığı açıklamada serbest ticaret anlaşması tam anlamıyla uygulamaya girdiğinde, 7 bin ürün kategorisinde 0 gümrük tarifesi uygulanacağını söyledi.

Amaç rekabet

Yeni serbest ticaret bölgesinin amacı ise bölgeler arası ticareti artırmak olarak açıklanıyor.

Asya'nın son krizle zayıflayan kalkınmış ekonomilere olan bağımlılığını azaltmak da yeni birliğin amaçları arasında. Anlaşma uyarınca yatırımcıların önündeki engeller azaltılacak.

Ancak Endonezya ve Filipinler'de bu yeni ticaret bölgesine yönelik bir muhalefet de var. Bu ülkelerde tekstil, ayakkabı ve çelik gibi sektörler ucuz Çin ithal malları karşısında kırılgan bir görünüm arz ediyor.

2005'te 113 milyar dolar olan Çin-ASEAN ticaret hacmi 2008'de 192.6 milyar dolara yükseldi. 2010'da ise 200 milyar dolar olması bekleniyor.

120 milyar dolarlık ortak fon kuruluyor

Bu arada ASEAN ile Japonya, Çin ve Güney Kore, 120 milyar dolarlık döviz rezervi fonu oluşturacak. Bu ülkelerden önceki gün yapılan ortak açıklamada, "Chiang Mai Girişimi" olarak bilinen fonla, "bölgenin kapasitesinin, artan riskler ve küresel ekonomideki zorluklara karşın güçlendirilmesi"nin amaçlandığı belirtildi.

Uluslararası Para Fonu (IMF), 1997-98 krizi sırasında para birimleri çöktükten sonra Tayland, Endonezya ve Güney Kore'ye 100 milyar dolardan fazla borç vermişti. Ancak bu borçların geri dönüşünde hükümetler, harcamaların kısılması, faiz oranlarının yükseltilmesi ve devletin sahibi olduğu şirketlerin satılmasına zorlanmıştı.

Mayıs ayında yapılan anlaşmaya göre, Güneydoğu Asya ülkeleri fona yüzde 20 katkıda bulunacak. Japonya 38.4 milyar dolar, Çin ile Hong Kong da birlikte 38.4 milyar dolar verecek. Güney Kore ise fona 19.2 milyar dolar katkıda bulunacak.