Türkiye proje üretemiyor

Avrupa Birliği, son dokuz yılda başta eğitim, sağlık, teknoloji ve yerel kalkınmaya yönelik projeler olmak üzere 6.5 milyar Euro'luk fon ayırdı. Ancak Türkiye, 2006 yılında yardım fonlarının kullanılması için yeterli proje sunamadı, bu kaynağın sadece yüzde 10-15'lik bölümünü kullanabildi. Avrupa Birliği fonları için 2006 yılında sadece 35 milyon Euro tutarında proje götürüldü.

Türkiye'nin, AB fonlarından yararlanma kapasitesini arttırmaması durumunda milyonlarca Euro tutarındaki kaynağın kullanım süresi de sona erecek. Devlet Planlama Teşkilatı, kullanım oranının arttırılması için harekete geçti. Fondan yararlanabilmek için bölgesel, sektörel öncelikler belirlenerek, proje havuzu oluşturulacak. DPT, Türkiye'nin ihtiyacı olan nitelikli projeleri tek bir havuzda toplayarak, gerekli projelerin oluşturulmasını sağlayacak ve fonları kullanacak insan kaynağının eğitimi gerçekleştirilecek. AB fonlarından yararlanacak projelerin oluşturulmasını sağlayacak danışman firmalar için de ihalelere çıkılacak. Bu düzenlemeler yeni yıldan itibaren uygulanmaya başlayacak. Türkiye, AB fonlarının çok az bir bölümünü kullanırken, İçişleri Bakanlığı verilerine göre belediyeler sivil toplum örgütlerinden daha fazla fon kullandı. Türkiye genelinde 50 belediye AB fonlarından yaklaşık 20 milyon Euro kaynak kullandı. STK'ların kullandığı fonların ise bu tutara ulaşamadığı saptandı.  

2007'DE 2 MİLYAR EURO YARDIM

AB, Türkiye'ye 1999 yılından bu yana toplam 3 milyar 615 milyon Euro tutarında fon ayırdı. Bunun 1 milyar 285 milyon Euro'su Türkiye'ye hibe edildi, 2 milyar 52 Euro'luk kısmı da kredi olarak aktarıldı. Sanayide kalitenin arttırılması ve GAP Bölgesi'nin kalkınması için tahsis edilen fonların büyük bölümü de kullanılamadı. Deprem sonrası rehabilitasyon ve yeniden imar için de 600 milyon Euro ayrılırken, kullanımı için rehabilitasyon, acil yardım, insanı yardım projelerinin hazırlanması gerekiyor. Türkiye'ye 2005'de 300 milyon Euro yardımda bulunan AB, 2006 yılı için toplam 500 milyon Euro hibe yardımında bulundu.

AB'nin Türkiye'ye yönelik yardımları 2007'den itibaren 2 milyar Euro'ya çıkarılacak. Bu mali yardımların 3'te 2'si AB müktesebatının üstlenilmesine ilişkin projeler, geri kalanı da ulusal kalkınma planı kapsamında ekonomik ve sosyal uyum amaçlı projeler için kullandırılacak.

KİMLER YARARLANABİLİR?

Sivil toplum örgütleri, dernekler, firmalar, yerel yönetimler, kamu kurum ve kuruluşları, meslek örgütleri, üniversiteler ve araştırma enstitüleri projeleriyle bu fonlardan yararlanabiliyor. Sadece Muş, Bitlis, Hakkari ve Van için 2004-2006 yılı içinde kullanılmak üzere 45 milyon Euro'luk fon ayrılmış durumda. AB, üreme sağlığına ilişkin projelere 55 milyon Euro'luk fon ayırdı. Ancak, şimdiye kadar bunun 12.9 milyon Euro'su kullanılabildi. Fonun bu süre içinde kullanılmaması durumunda, kullanım hakkı da sona eriyor.

STK'LAR SIKINTILI

Türkiye'de Sivil Toplum Kuruluşları'na kullanılabilir tüm AB kaynakları hakkında yeterli bilgi akışı sağlanmıyor. STK'ların AB fonlarından yararlanmasında ciddi sıkıntılar yaşanıyor.

AB fonlarından Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya yönelik yerel kalkınma projeleri için 300 milyon Euro tutarında fon ayrılmasına karşın, bölge esnafı ve çiftçisinin bundan habersiz olduğu görüldü. Özellikle Doğu ve Güneydoğu'da çalışmalarını sürdüren ve parasal sıkıntı yaşayan bazı sivil toplum kuruluşları AB fonlarından yararlanmak için müracaat etti. STK'ların AB fonlarından daha fazla yararlanabilmesi için Almanya'da ortak bir platform oluşturuldu.

"7'NCİ ÇEVRE PROGRAMI"

AB Ar-Ge Ortak Pazarı (Eropean Research Area) kurulması idealinin önünü tıkayan konulara çözüm önerileri getiren bir tebliğ yayınlandı. Bu tebliğde, 2007-2013 yılları arasında hayata geçirilecek ve bütçesi takriben 54 milyar Euro olacak "7'nci Çerçeve Programı"'ndan yararlanmak isteyen STK'ların proje teklifleri verirken kendilerinden beklenen ve yüzde 50'ye varan oranlardaki katkı paylarının çok yüksek olduğu belirtildi.Katkı payının yüzde 25 ve hatta yüzde sıfır seviyesine indirilmesini önerildi. Türkiye'de dernek ve vakıf adı altında 70 binin üzerinde STK ve sivil inisiyatif bulunuyor. Yaklaşık 50 bin Euro kadar AB desteği veren STK projeleri için teklif çağrıları yapılıyor. Kadın, çocuk, gençlik, engelliler, çevre, insan hakları ve kültür alanlarında faaliyet gösteren tüm STK'lar fonlardan yararlanabiliyor.

Ankara Haber Ajansı