"Azerbaycan'ın yanında olmaya devam edeceğiz"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bakü'de düzenlenen Azerbaycan-Türkiye 1. Enerji Forumu'nda yaptığı konuşmada, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ilişkilerin her geçen gün daha da pekiştiğini, şimdiye kadar birlikte ortaya konulan başarılı iş birliklerinin, yeni fırsatların çeşitlendirilmesi ve değerlendirilmesinde kendilerine büyük bir cesaret verdiğini belirtti.

Dönmez, Bakü-Tiflis-Erzurum, Bakü-Tiflis-Ceyhan ve TANAP gibi büyük altyapı projeleriyle örnek bir iş birliği ruhu ile hareket ederek, bölgenin ve Avrupa'nın enerji arz güvenliğine önemli katkılar sunduklarını kaydetti.

Şubat 2020'de Türkiye-Azerbaycan Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey 8. Dönem Toplantısı kapsamında iki ülke cumhurbaşkanlarının huzurunda "Enerji ve Madencilik Alanlarında İş Birliği Anlaşması"nı imzaladıklarını hatırlatan Dönmez, Aralık 2020'de de Azerbaycanlı mevkidaşı Perviz Şahbazov'la Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı'nın inşası için bir mutabakat zaptına imza attıklarını belirtti.

Dönmez, Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı'yla ilgili SOCAR ve BOTAŞ'ın çalışmalarını en kısa sürede tamamlamasını arzu ettiklerini, teknik detayların halledilmesinin ardından en kısa sürede hattı hayata geçirmeyi planladıklarını bildirdi.

Bu yıl da Bakü-Tiflis-Erzurum Hattı'ndan gelecek doğal gaza ilişkin bir anlaşma imzaladıklarını hatırlatan Dönmez, "Ülkelerimiz arasındaki iş birliği potansiyeli ve sektörler arasındaki tamamlayıcılık oldukça yüksek bir düzeydedir. Forum kapsamında oluşturulan çalışma gruplarında ele alınan projeler ve konular bu yüksek potansiyeli teyit etmektedir. Mevcut iş birliğimizi önümüzdeki süreçte daha da ileri seviyeye taşımayı planlıyoruz." dedi.

Dönmez, Türkiye ile Azerbaycan'ın iş birliği sürecine siyasi iradenin yanı sıra şirketlerin gayret ve kabiliyetlerinin de büyük etkiye sahip olduğunu belirterek, SOCAR'ın Türkiye'deki en büyük yabancı yatırımcı olmasından, Türkiye'de SOCAR'a verilen güçlü desteğin bir benzerinin Azerbaycan'da TPAO ve BOTAŞ'a artarak veriliyor olmasından memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Türkiye ile Azerbaycan arasındaki enerji iş birliğinin yalnızca hidrokarbon alanı ile sınırlı kalmadığını belirten Dönmez, Azerbaycanlı uzmanlara 2019 yılından bu yana elektrik piyasası serbestleşmesi, yenilenebilir enerji mevzuatı ve yatırım modelleri başta olmak üzere toplam 5 eğitim verildiğini ve bu eğitimlerin süreceğini kaydetti.

Dönmez, "İşgalden kurtardığı bölgelerde hayata geçirilmesi planlanan 'Yeşil Enerji' konseptinde gerek kamu gerek özel sektörümüz ile Azerbaycan'ın yanında olmaya devam edeceğiz. Böylelikle, gerek bölgede kalıcı barışın tesisi gerek işgalden kurtarılan bölgelerin yeniden inşası için Azerbaycan ile koordine şekilde çalışmayı ve birlikte hareket etmeyi sürdüreceğiz." ifadelerini kullandı.

Hidrokarbon alanında katettikleri yol ve birlikte gerçekleştirdikleri birçok başarılı iş birliğinin yenilenebilir enerji alanına da taşınmasıyla ilişkilere yeni bir ivme kazandıracaklarına inandığını söyleyen Dönmez, forum kapsamında enerji ve madencilik alanlarında imzalanacak 5 anlaşmanın Türkiye ve Azerbaycan'ın enerji ve madencilik başta olmak üzere tüm sektörlerine büyük katkılar sunacağını vurguladı.

Dönmez, iki ülke arasındaki yüksek potansiyeli hayata geçirmek ve karşılıklı diyalog mekanizmalarını zenginleştirmek için Türkiye-Azerbaycan Enerji Forumu'nu tesis ettiklerini bildirerek, "Bu Forum vesilesiyle, enerjinin birçok alanında oluşturduğumuz yetkin çalışma gruplarında, ilgili kamu ve özel sektörümüzden temsilciler yer alıyor. Her yıl dönüşümlü olarak Türkiye ve Azerbaycan'da düzenlemeyi öngördüğümüz Enerji Forumunun, kamu ve özel sektörlerimizin birlikte sunacağı katkılarla iş birliğimizi hem ülkelerimizde hem de üçüncü ülkelerde geliştirmeyi hedefliyoruz." şeklinde konuştu.

Türkiye ve Azerbaycan'ın başarılı iş birliğini daha da ileri taşıyabileceğini ifade eden Dönmez, "Başarılı iş birlikleri için temel olan karşılıklı irade her iki ülkede de mevcut, buna şüphe yok. Bu noktada bizim özel sektör temsilcilerimizden beklentimiz, bu karşılıklı güçlü iradeden istifade ederek, her iki ülkenin yararına projeler ortaya koymanız ve kardeşliğimizi güçlendirmeniz. Bu forumun temel amacı da bizce budur." dedi.

Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov'un ise forumu, Azerbaycan ile Türkiye ilişkilerinin enerji alanında da ittifak düzeyine yükselmesini destekleyecek bir platform olarak nitelendirdi.

Şahbazov, güvenlik, kalkınma ve ilerlemeyi sağlayan Azerbaycan-Türkiye birliğinin, cumhurbaşkanları Recep Tayyip Erdoğan ve İlham Aliyev'in liderliğinde bölgedeki yeni jeopolitik gerçeklikler ve kalkınma süreçlerinde öncü faktör olduğunu kaydetti.

Avrupa'daki enerji krizi göz önünde bulundurulduğunda Azerbaycan ve Türkiye'nin gerçekleştirdiği TANAP'ın öneminin bir kez daha ortaya çıktığını belirten Şahbazov, şu bilgileri verdi:

"Temmuz 2018'den Aralık 2021'e kadar kardeş Türkiye'ye TANAP üzerinden 13,6 milyar metreküp doğalgaz taşındı. 2021'nin ilk 11 ayında Türkiye'ye taşınan 7,7 milyar metreküp doğalgazın 5,1 milyar metreküpü TANAP tarafından karşılandı. Genel olarak, Şahdeniz sahasından 2007'den bu yana Türkiye gaz piyasasına 85 milyar metreküpten fazla doğal gaz tedarik edilmiştir."

Şahbazov, STAR Petrol Rafinerisi ve Petkim gibi örneklerle Azerbaycan'ın Türkiye'deki yatırım faaliyetlerinden de bahsederek, "Azerbaycan'ın Türkiye'deki yatırımı 19 milyar doların üzerinde. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in dediği gibi, ancak kardeş ülkeye bu kadar para, bu kadar yatırım yapılabilir. Başarılı ortak iş tecrübemiz gelecek iş birliklerimiz için de sağlam temel oluşturuyor." dedi.

Türkiye'nin yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi ve elektrik piyasasının serbestleştirilmesi konusundaki tecrübesini Azerbaycan'la paylaştığını bildiren Şahbazov, şunları söyledi:

"İşgalden kurtarılan bölgelerde 'yeşil enerji bölgelerinin' oluşturulması planlarımız Türk yatırımcılar için geniş ufuklar açıyor. Özellikle Karabağ ve Doğu Zengezur'un 'Yeşil Enerji' bölgesine dönüşmesinde Türk şirketleriyle yapacağımız kapsamlı iş birliği aynı zamanda dayanışmamızın da bir simgesi olabilir. Türkiye'nin yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve enerjide piyasa ilişkileri alanlarındaki tecrübe ve desteği bizim için önemlidir. Tüm süreçlerde olduğu gibi temiz enerjiye doğru giden yolda da Türkiye'yi en büyük müttefikimiz olarak görüyoruz."

Forumda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Rövneg Abdullayev, TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin, Azernerji Başkanı Baba Rzayev, TEİAŞ Genel Müdürü Orhan Kaldırım da konuşma yaptı.

Forum kapsamında iki ülke arasında enerji ve madencilik alanlarında anlaşmalar imzalandı.

Bakan Dönmez ile Azerbaycan Enerji Bakanı Şahbazov, "Azerbaycan-Türkiye 1. Enerji Forumu Protokolü"ünü imzaladı. Dönmez ve Şahbazov, "Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Azerbaycan Cumhuriyeti Enerji Bakanlığı Arasında Doğal Gaz Teslimatına Yönelik Mutabakat Zaptı"na da imza attı.

Dönmez ve Azerbaycan Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Muhtar Babayev, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Madencilik Alanında İşbirliği Anlaşması"nı imzaladı.

Ayrıca, bakanların huzurunda yetkililerce, "Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü ve MTA Uluslararası Madencilik Anonim Şirketi İle Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Kaynakları Kullanımı Devlet Ajansı ve AzerGold Halka Kapalı Anonim Şirketi Arasında Yer Bilimleri ve Madencilik Alanında İşbirliği Yapılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı" ve "Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü İle Milli Jeoloji Değerlendirme Hizmeti Arasında Yerbilimleri Alanında İşbirliği Yapılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı"na da imza atıldı.

Forum kapsamında Azerenerji ile TEİAŞ arasında da iş birliği protokolü imzalandı.