Fetih ile Hamas arasında ufukta uzlaşı görünmüyor

NUR EBU IYŞE

 Filistinli siyasi analistler, Fetih ile Hamas hareketleri arasındaki son ulusal uzlaşı görüşmelerinde, oluşan iyimser havaya rağmen Filistin iç bölünmesine son verecek bir ilerleme sağlanamadığını belirtiyor.

AA muhabirine değerlendirmede bulunan siyasi analistlere göre, Fetih ve Hamas yöneticilerinin son açıklamaları, ulusal uzlaşının sağlanmasının ve Filistinliler arasındaki siyasi bölünmüşlüğün sona ermesinin uzak olduğunu gösteriyor. 

İşgal altındaki Batı Şeria'nın Cenin kentindeki Arap Amerikan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eymen Yusuf, "Göstergeler, uzlaşma dosyasının yerinde saydığına ve bu bölünmüşlüğün Filistin siyasi arenasında kalıcı hale geldiğine işaret ediyor." dedi.

Yusuf, bu durumun, taraflar arasındaki güven eksikliği başta olmak üzere birkaç sebepten kaynaklandığını belirtti.

Siyaset Bilimi Profesörü Yusuf, bölgesel ortamın, Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşmesi ve 2021'in başlarında İsrail'de seçimlerin yenilenmesi olasılığının temsil ettiği bir siyasi istikrarsızlık durumuna tanık olduğunu ve bu faktörlerin de Filistin'deki duruma gölge düşürdüğünü dile getirdi.

Yusuf, ayrıca, Fetih ve Hamas'ın siyasi bölünmüşlük durumundan faydalandığını ve bu durumun devam etmesini istediklerine inandığını sözlerine ekledi.

- Taraflar arasındaki farklılıklar ve güven sorunu

Filistinli siyasi analist Ahmed Refik Avad da uzlaşı ihtimalinden daha da uzaklaşıldığı ve en başa dönüldüğü görüşünde.

Avad, Fetih ve Hamas arasındaki medyatik atışmanın, iki taraf arasında büyük farklılıklar olduğuna işaret ettiğini aktardı.

Bölünmede başa dönüşe neden olan birkaç faktör bulunduğuna inanan Avad, bunlardan en önemlisinin, Fetih'in başkanlığındaki Filistin Yönetimi'nin İsrail ile her şekliyle yeniden ilişki kurma kararı alması olduğunu vurguladı.

Fetih ve Hamas arasında köklü bir güven boşluğu olduğunu belirten Avad, Hamas'ın kendi içinde seçim yapma aşamasında olduğunu ve böyle zamanlarda tutarlı karar alamıyor gibi görüldüğünü söyledi.

Avad, Arap ve bölgesel tarafların Filistin Yönetimi üzerinde baskı uyguladığı ve bunun da uzlaşı dosyasında böyle bir tutuma yol açtığı görüşünü savundu.

- Diyalog kapısı kapanmış değil

Yazar ve siyasi analist Teysir el-Muhaysin ise Fetih ve Hamas arasındaki siyasi çekişmelere rağmen, iki tarafın da yaptıkları çeşitli açıklamalarda uzlaşı sürecine bağlılıklarını vurguladıklarını ifade etti.

Muhaysin, iki tarafın da diyalog kapısını kapatmadıklarını ve dosyalar üzerinde uzlaşıya varıncaya kadar diyaloğa devam etmekte ısrarlı olduklarını açıkladıklarını söyledi.

Siyasi analist Muhaysin, ancak geçmişte Fetih ve Hamas arasındaki "bazı uzlaşma dosyasını engelleyen" boşluk nedeniyle bu çabaların başarısının uzak olduğunu belirtti.

Son günlerde Fetih ve Hamas hareketlerinin yöneticileri, birbirlerini ulusal uzlaşı çabalarını engellemekle suçlamıştı.

Hamas yöneticisi Halil el-Hayye, 1 Aralık'ta Gazze'de Hamas'ın "Ulusal Gelişmeler" adıyla düzenlediği toplantıda yaptığı konuşmada, "İsrail ile ilişkilerin yeniden başlaması, uzlaşı sürecini olumsuz etkiledi. Ancak tamamıyla başarısız olmasına neden olmadı." demişti.

Fetih'in Merkez Komite Üyesi Hüseyin eş-Şeyh de Hayye'nin açıklamasına sosyal medya hesabı üzerinden cevap vermişti.

Şeyh, "Hamas'ın önde gelenlerinin yanlış bilgilendirme ve aldatma dalgasına geri dönmesi, ulusal uzlaşının kazanımlarından kaçındığını ve İstanbul uzlaşısının terk edildiğini göstermektedir." ifadelerini kullanmıştı.

Paylaşımında "Hamas, Kahire'deki son turu kasıtlı olarak başarısızlığa uğrattı." ifadesine yer veren Şeyh, Fetih hareketinin ise "uzlaşmayı sağlamak ve zorluklarla yüzleşmek için ulusal diyaloğu sürdürmenin gerekliliğinde ısrar ettiğini" savunmuştu.