İsrail'de boykot bilmecesi

Emrah Usta/ Dünya Bülteni- Kudüs

İsrail'de işgali sona erdirecek bir çözüm isteyen barış aktivistlerine bugünlerde bazı sert yaptırımlarla karşı karşıya kalacak gibi gözüküyor. İsrail parlamentosu Knesset, ülke de çoğu çevrelerce 'antidemokratik' sayılabilecek bu yasayı geçtiğimiz gece kendi içerisinde muhalif grupların uzun tartışmaları sonucunda kabul etti.  Yasa,  İsrail parlamento da 38'e karşı 47 oyla geçirdi. Özellikle Knesset'teki yasaya karşı çıkan İsrail sosyalist vekiller bunun 'demokrasi ayıp ve İsrail için utanç' kaynağı olacağı, İsrail'in gayri meşru kılınacağı üzerine tartışmalarla Parlamento da ciddi tartışmalara yol açtı. 120 üyeli Knesset'te 6 saate yakın tartışmalı görüşmeler sonucunda kabul edilen yasanın oturumunda koalisyon'dan olan Likud partisinin üst düzey birçok vekili, koalisyon ortağı Şas'ın çoğu vekilleri ile Savunma Bakanı Ehud Barack'ın Atzmaut partisi vekillerinin tamamının bulunmaması dikkatlerden kaçmadı. Öte yandan Başbakan Bünyemin Netanyahu'nun da parlamento da olmaması ve konu hakkında henüz net bir açıklama yapmaması ilgi çeken bir diğer konu. Diğer taraftan 50 kişilik bir grup İsrail meclis'inden geçirilen bu yasa karşısında başkent Tel Aviv'de gece yarısı protesto gerçekleştirdi. İlerleyen günlerde ise birkaç uluslar arası kuruluşun bir araya gelerek başkentte hukuki hak ve hürriyetlerini sınırlayan bu yasa karşısında açıklama yapacakları söylenenler arasında yer almaktadır.

'BOYKOT YASASI' NE ANLAMA GELİYOR?

İsrail Parlamentosu boykot yasası olarak adlandırılan yasayı kabulünden sonra resmi olarak 'İsrail'de Yahudi işgali altındaki topraklarda bulunan yasadışı yerleşimleri boykot etmeyi' yasakladı. Bu yasaya göre İsrail'i ve işgal altındaki Batı Şeria'daki yerleşimleri boykotu öngören sivil aktivist gruplar ve uluslar arası topluluklar ya da STK'lar nezdinde cezalandırmayı ön gören bir yasa olarak bilinmektedir. Yasa uyarınca İsrail'de işgal altındaki topraklarda örneğin Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim yerlerinde üretilmiş olan herhangi bir ürünü almayı reddeden şirket/bireyler yasalar karşısında cezaya tabi tutulacak, şirketler İsrail devletinin açtığı ihalelere giremeyecektir. İsrail'deki STK ise uluslar arası boykot çağrısını yenilediğinde ya da buna katıldığında kendi bulunduğu dernek/topluluk statüsünde ayrılarak ticari bir şirket konumuna gelecek ve vergi ödemek zorunda kalacaktır. Öte yandan Filistinli görüşmeci Saib Erekat, Yahudi yerleşimlerinden gelen ürünlerin boykot edilmesini yasalara aykırı ilan eden İsrail hükümetinin ve parlamentosunu, iki devletli çözüm planına da bağlı olmadığı mesajını açık ve net biçimde verdiğini söyledi. İnsan hakları örgütleri, ifade özgürlüğünü ihlal ettiği gerekçesiyle yasanın iptali için İsrail Yüksek Mahkemesi'ne başvuruda bulunacak. Yasa karşısında uluslar arası kurumların ve bireylerin tepkilerinin yanı sıra özellikle son günlerde Batı Şeria'daki El Halil'de artan gerginliklerle beraber birçok farklı aktivistin toplanarak protesto gösterisi yapması ihtimaller arasında olduğu söyleniyor.