Makedonya'nın seçimi

İsmail Sinani/ Üsküp

Makedonya’nın mevcut Başbakanı Nikola Gruevski tarafından yönetilen VMRO DPMNE partisi son seçimde ciddi bir zafer elde etti. Alınan sonuçlara göre, önümüzdeki dört yıl Makedonya’nın siyasi baş aktörü olacaktır. Bu siyasi güç oyların yüzde 43’ünü alıp ya da farklı bir deyişle 123 sandalyeden oluşan Makedonya Meclisinin 61 sandalyesini elde etmiştir. VMRO DPMNE 2011 erken parlamento seçimlerine göre vekil sayısını beş arttırmış oldu.

Sonuçlar bir yana, Gruevski’nin bir Arnavut partisiyle koalisyona girmeden hükümet kurması mümkün olmadığı açıkça görülmektedir. Zaten Makedonya’nın bağımsızlığından beri, hiç bir Makedon siyasi partisi herhangi bir Arnavut partisiyle koalisyona girmeden tek başına hükümeti kurmaya cesaret edememiştir. Dolayısıyla son seçimlerde Gruevski’nin, Demokratik Bütünleşme Birliği (BDİ) partisini koalisyona dahil etmesi zorunlu hale gelmiştir. BDİ, 2001 yılında o dönemin Makedonya Hükümetini Anayasa değişikliğine zorlayan ve bu değişiklikle başta Arnavutlar olmak üzere, Makedonya’da yaşayan diğer azınlıkların (Türkler, Boşnaklar, Sırplar vs) haklarını genişleten Ulusal Kurtuluş Ordusu (UÇK)’nun devamı niteliğinde bir partidir.

Ancak son reddede BDİ ile koalisyon anlaşmasına zor geçeceği görülmektedir. Nitekim Ali Ahmeti liderliğindeki parti, VMRO’nun cumhurbaşkanı adayı olan George Ivanov’un yarıştığı cumhurbaşkanlığı seçimlerini boykot kararı almıştı. Bu sebeple İvanov ikinci tur seçimlerde Cumhurbaşkanı seçilebilmişti. BDİ, Gruevski’nin sağ kolu olarak tanınan İvanov aleyhinde alenen açıklamalar yapmıştı. Bu durumda Gruevski, Ahmeti’ye karşi siyasi intikam olarak kendi tabanını toparladı ve Ahmeti’nin boykot kararına rağmen İvanov’un tekrar seçilmesi için gerekli oyu elde etti.

Ali Ahmeti ise Makedonya’nın yeni cumhurbaşkanının hem Arnavutların hem Makedonların ortak kabul edeceği bir adayın olması ve bunu Mecliste seçilmesi için talepte bulunmuştu. Bundan dolayı Ali Ahmeti’nin partisini İvanov’un tanımaması ve Gruevski’den Yunanstan’la olan ülke isim sorunun çözülmesi talebinde bulunması yeni koalisyonun kurulmasında zorluk çıkarabilecek en önemli iki etken olarak görünüyor.

Bu durumda, ülke derin siyasi krize girmiş olacak. Gruevski’nin hükümeti kurmak için ikinci olan Arnavut Demokrat Partisiyle (PDSH) koalisyon kurma ihtimali olsa da, bu zor görülmektedir. Çünkü PDSH, BDİ’ye karşı fiyasko denilecek bir mağlubiyet almıştır.

Diğer taraftan da ikinci Arnavut partisiyle kurulacak koalisyon, BDİ’yi ciddi bir şekilde tahrik edecek, Arnavutların toplam 16 belediyesinin 14’üne sahip olan Ahmeti’nin, protesto gösterileri başlatmasına sebep olacaktır. Böylece Gruevski ya da yeni hükümetin ülkenin 3’te birinin kontrol edememesi durumu söz konusu olacaktır.

Makedonya’yı bekleyen diğer bir siyasi kriz ise, Makedonların ikinci büyük partisi olan Sosyal Demokrat Birliği (SDSM)’nin yaklaşımıdır. Bu parti son seçimde oyların yüzde 25’ini alıp 34 milletvekili elde etmiştir. 2011 seçimlerine göre 8 sandalye kaybetmiştir.

Bunların yanı sıra söz konusu partinin lideri Zoran Zaev, pazar günü oylamanın bitmesiyle yani saat 19:02’de bir açıklama yaparak bu seçim sürecini ve hem meclis hem de cumhurbaşkanlığı seçimlerini tanımayacağını belirtmiştir. Sebepleri ise çok basitti: Zaev’e göre Gruevski veya iktidar partisi tüm medya organlarını kontrol altına almış ve lehine oy kullanması için tüm devlet memurlarına şantaj ve tehditle baskı yapmıştı.

Dolayısıyla ana muhalefet partisi olan SDSM, teknokrat hükümetin kurulması ve bu vesile ile yeni erken meclis ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasını talep etmektedir.

Nikola Gruevskinin partisi 2006 yılından itibaren iktidar partisi olarak devam etmektedir. Diğer taraftan BDİ ve Ali Ahmeti 2001 yılından hemen bir yıl sonra, 2002 yılından beri Arnavut bloğunda devamlı en çok oy alan partidir. Dolayısıyla bu iki partinin şu an kamuoyunda birbirlerine düşmanca yaklaşımları söz konusudur. Bu durum acaba sonbaharda yeni bir erken seçimin habercisi midir?

Hep birlikte göreceğiz.