Manasçı Sayakbay'ın hayatı beyazperdeye taşınıyor

Dünya Bülteni/ Haber Merkezi

Manas Destanı henüz yazıya dökülmemişken, destanı seslendiren son isimlerden biriydi Sayakbay Karalayev. Kırgızistan'ın 2016 yılı kültür ve tarih yılı ilan edilmesiyle hayata geçirilen projeler kapsamında; Karalayev'in hayatı filme aktarılıyor.

Kırgızistan'da ünlü manasçı Sayakbay Karalayev'in hayatı ve eserleri üzerine daha öncede filmler çekilmişti. Ancak yeni filmde Karalayev’in yaşam öyküsüne odaklanılacağı söyleniyor.

Yönetmen koltuğunda Ernest Abdıcabbarov'un oturduğu Sayakbay filmnin hazırlıkları tüm hızıyla sürüyor. Yönetmen Abdıcabbarov film hakkında şu ifadeleri kullandı: “Manas bizim için büyük bir ruh, bizim ana damarımız. Bizim özümüz, tarihimiz, kültürümüz. Genel olarak medeniyet zenginliğimiz. İşte o zenginliği bize sunanlar elbette bu manasçılar. Manasçıların içerisinde diğerlerine göre özel, etkili olan kişilerden son temsilci de Sayakbay Karalayev'dir.

Karalayev'e, bu yeteneği için Cengiz Aytmatov da aynı şeyi söylerdi. Onlar çok yakın arkadaştı. Sayakbay Karalayev'i bugüne kadar Kırgızistan'ın ünlü rejisörlerden Bolot Şamşıyev, Melis Ubukeyev, Tölömüş Okeyev, Şayımbek Abılov gibi büyükler filmlere aktardı. Bu bağlamda elimizde görsel ve veri çok.

Ama Karalayev’in kendi özgeçmişi hakkında bir sanat filmi henüz çekilmemişti. Bu filmde, başkahramanımızın yaşadığı 20’inci yüzyıldaki tarihi olayları da izleyicilere sunacağız. Bu nedenle Karalayev’in sonsuz olmasını sağlamak, sadece beni değil tüm Kırgız halkını sevindiren bir şeydir. Biz şimdi filmin çekimine hazırlanıyoruz.. 2017 yılında da filmi halka sunacağız.”

YİRMİNCİ YÜZYILIN HOMERİ

Manasçı Sayakbay Karalayev, yirminci yüzyılın homeri olarak tanımlanıyor. 1922 - 1931 yılları arasında yerel yönetim başkanı olarak kendi köyünün geleceğinde etkin rol oynayan Karalayev, 1931 yılında Halk Komisyonu Konseyinin isteği ile Kırgız otonom bölgesi dram tiyatrosu solisti oldu.

1936'da filarmoniye geçen Karalayev, o tarihe kadar ülkenin çeşitli şehirlerini gezdi, konserler verdi. İlk başta sıradan bir Kırgız vatandaşı gibi yaşarken, manas söyleme yeteneği onu başka bir dünyaya yöneltti.

1918 yılında ilk kez manas söyleyen Karalayev'in ilk ustası Çoyuke Omor oğlu oldu. Manasçı Çoyuke, ilk görüşmelerinde karalayev'e manas destanını söyleme teknikleri üzerinde tavsiyelerde bulundu. Karalayev geniş halk önünde destanın tümünü söylemeye 1925 yılında başladı.

Manasçı karalayev 1939 yılında Moskova'da gerçekleşen Kırgız kültür günlerinde, çok iyi manas söylemesiyle cumhuriyet halk sanatçısı ünvanını aldı. Manas destanının Sayakbay Karalayev versiyonu, 1968'den başlayarak 3 yılda kendisi tarafından söylenerek yazdırıldı.

1964 yılında ise antropoloji ve etnografik bilimler 7’inci dünya kongresine katıldı. Büyük Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un “Eğer öz halkının büyük insanlarından kimi biliyorsun diye sorarlarsa, ilk Sayakbay Manasçı'yı söylerdim” dediği Karalayev bugün Kırgızistan'da anılmaya devam ediliyor.