Paul Eluard'ın Roger Garaudy'ye ithaf ettiği şiir

Dünya Bülteni/ Kültür Servisi

Gerçeküstücü dönemi olduğu gibi toplumcu gerçekçi dönemi de olan Paul Eluard'ın belli dönemde teolojik olarak aynı özden beslendiği Garaudy'ye ithaf ettiği şiir erken tarihli olmasına karşın Garaudy'yi anlamak için de önemli bir imkân. Aslında her iki isimde de hem toplumcu gerçekçi yan hem de yaratıcılık, şiirsel yeti ve zenginlik noktasında gerçeküstücü bir yan olduğunu söylemek yanlış olmaz. Roger Garaudy'nin Şahitlerim (Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2006,35-37)  kitabında yer verdiği şiirin çevirisi Cemal Aydın'a ait.

ZAMANIMIN İNSANLARININ BÜYÜK KAYGISI[1]

Roger Garaudy'ye

Kötülüğe:

Sadece insandır zamana çarpan Yutar onu kötülük kendi girdabında

Olup bitmiş bir zamandan bahsediyorum şimdi

Bambaşka,

Eski bir zamandan

Durmadan kuşkular dans eder kanında

Yoruyor sevinç onu durmadan

Onu kemiriyor kızıl gök

Kalbinde barıştırır çiçeği ve ölü ormanı

Deniz ziyadesiyle zor

Kara ziyadesiyle nankör

Gözleri yağ topluyor

Arzusu aç

Sevgiden ve kinden

Kavşaklara çarpıyor bakışları

Aklın, budalalığın

Deliliğin ve dehanın kavşaklarına

Sanki fırtınada bir kaya

Ve bir horoz tencerede

Trampleni üstünde bir bilgin

Kötek yemiş bir çocuk

Kendi yarınından kuşkulu bir adam

Anlayın beni, düşünesiniz istiyorum

Kolay değil neşeli de değil pek çok şey

Hafıza da çok kırılgan basiret de

 Nereden geldiğini ve

Nereye gittiğini bilmeden

 Baş tacı eder katı adaleti,

 Zenginliğe ve fakirliğe nokta koyan

 Eski faziletleri

Yirmi yaşında olduğunun farkında

Gelecekte yaşlanacağının da

Biliyor ki geçip gitmeyecek

Bütün hasadın üstünden göğün geçmesi gibi.

Yeniden dirilmek için

Yarınları kör

Gün kurşundan beyninde henüz ışımada

Tozdandır kemikleri, elinin ayası aydan

Küçücük bir mekân milyar kere ölüm

Tedbir kesin bir ağırlıktır ona

 Karanlık varlıklar hayatının efendileri

Uyuduğunda uyanamamaktır korkusu

Geleceğin insanları dünü görmelisiniz

İlkbaharsız ölen ölülerden söz ediyorum size

İyiliğe:

Aynadan aynaya gidiyordu yalnız adam

Akşamların çölünü gölgesiyle şenlendirmeye

Geleceğin insanları bugünden bahsediyorum

Şu andayım, sizi buna inandırmak istiyorum

Yaşayanların korkunç kalabalığı içindeyim

Kendine geldi bu kalabalık

Milyonlarca kolunun ucunda elleri umutlu

Bizzat kendisiyle besleniyor

Cesaretiyle yüreğiyle.

İtimadından ağırlaşıyor

Hafifliyor çalışırken

Ve uzun iş dakikaları

Yarının saadetiyle dolup taşıyor

Yarının açlığıyla

Havanın bir çağrısıyla çiçek açacak taşlar

Gözler doğacak gözlerin dalgalarından

Artık yalnız adam yok

Öz sırrıyla örtünmüş adam yok artık

Gökte yarının bugünü var

Müşterek düşünceleriyle taçlanmış insanlar.

Kuşun tüyleriyle,

Acının kendi gözyaşlarıyla dostluğu gibi dost

Anlayın beni zira her şey anlaşılır oluyor

Yarın bütün hayatın merkezi olarak kalıyor

Elbette tahripler, enkaz

Dikenler ve hayal kırıklıkları oldu

Boş eller, terle ve hınçla dolu alınlar

Sebepsiz cinayetler, işkenceler

Ve kötülük yapanın iğrenç sırrı

Ve öpüşme bilmez aç ağızlar, boş gözler oldu

Fakat sevdik kahramanlarımızı şehitlerimizi

Onlara yegane hakimlerimiz adını veriyoruz

Yarının yüce düşlerinin azametinde onlar

Savaşlarında uyanışın rengine sahipler

Ölümden şafakları giyinerek çıkarlar

Yeniden doğan, heybetli kardeşlerimiz onlar

Onlar ki sefaleti reddettiler

Köhne silâhlarla öldüren sefaleti

Çocuksuz bir kadın gibi gözüktü onlara savaş

Güneşin altında ve yerin üstünde insan

                kardeşleri olsun istediler

 Kaynaktan kaynağa bağsız bir çelenk

Ve hislerinin berraklığından günü seziyorlardı

Yönünü kaybeden insandan başkası değil

Yaşamak tek sığmak ve tek kaçış

Roger Garaudy'ye, bu şiir kendisine ithaf edildi, fakat henüz düzeltilmedi, işlenmedi - bu şiir tamamlanmadı. En içten sevgilerimle.

    Paul Eluard

[1] Şiirin başlığı şairin ilk elyazısında "büyük talebi" ifadesi yer alırken daha sonra bu, kaygı olarak değiştirilmiş. Biz bu şiiri yazarın son şekli­ni verdiği yayından dilimize aktardık,

La Pléiade dizisi içinde düzeltilmiş ve notlarla desteklenmiş baskısında şu açıklama yapılıyor: Bu tarihte Roger Garaudy ile birlikte Paul Eluard, Dünya Barış Konseyi'nin delegesi olarak Mexico Barış Konferansı'nda bulunuyordu.(Cemal Aydın)