Nasreddin Hoca'nın mezar taşı ve türbesi

Emre Gül / Tarih Dosyası / Dünya Bülteni

Nükte ve fıkraları yüzyıllardır anlatıla gelen Nasreddin Hoca eski yazma letaif mecmualarına göre, Selçuklular devrinde yaşamıştır. Rivayetlere nazaran 1208-1209 yıllarında Sivrihisar’ın Hortu Köyü’nde doğmuştur. Babası, bugün “Nasreddin Hoca” adını alan bu köyün imamı Abdullah Efendi, annesi Sıdıka Hanım’dır. İlk tahsilini burada yapmış ve Sivrihisar Medresesi’nde eğitim görmüştür.

Babasının vefatı üzerine imamlık kendisine geçmiş, fakat daha sonra vazifesini bırakıp Seyyid Mahmud-ı Hayrani’ye talebe olmak üzere Akşehir’e göç etmiştir. Müderrislik ve kadılık yaptığı da rivayet edilen hoca, 1284 yılında burada ölmüştür.

Akşehir’in doğusunda yer alan bir mezarlığa defnedilen Nasreddin Hoca için çok sonraları bir türbe yapılmıştır. Yüzyıllar boyunca harap bir halde kalan bu türbe Akşehir ileri gelenlerince onarılmıştır. 1906’da Konya Valisi Faik Bey tarafından bugünkü haline getirilen yapı üzerine dört satırlık birde kitabe konmuştur. Bu kitabede:

“Revnâk-efzây-ı makâm-ı mu’allâ-yı hilâfet-i mukaddesiyye-i İslâmiyye ve şeref-bahşâ-yı erike-i saltanat-ı mu’azzama-i O’smânîyye

Es-Sultân ibnü's-Sultân es-Sultân-ı Gâzi Abdülhamid Hân-ı sânî efendimiz hazretlerinin

âsâr-ı müteberrike-i la-tuhsa-yı şâhânelerine ilâveten Hoca Nasreddin merhumun işbu türbeleri dahî Konya Vâlisi

Atufetlü Fâik Beyefendi hazretlerinin zâman-ı me’murîyetinde bi’t-teberrük tecdîd-i inşâ olunmuştur 12 Recep Sene 1324”

Yazılıdır. Türbe içerisinde de mermer bir sanduka bulunmaktadır. Bu sandukanın baş tarafında yer alan mezar şâhidesinde ise içinde yazım ve ifade olarak yanlışlar bulunan:

“Hâzihi türbetü’l merhumü’l

mağfur ilâ abdihi’l(doğru yazım rabbihi’l)

gâfur Nasreddin

Efendi rûhuna

Fâtihâ Sene 386”

Cümlesi kazınmıştır. Nasreddin Hoca’nın nüktedan şahsiyeti mezar taşında da kendisini göstermiş ve 386 tarihi tersten okunduğunda 683 yılının miladi ölüm tarihi olan 1284 senesini gösterdiği anlaşılmıştır.