28.03.2015, 18:57

Mısır, Yemen'deki Suud saldırılarına katılmaya hazırlanıyor

Suudi Arabistan Yemen’e hava saldırısı düzenliyor. Harekat, Arap ülkeleri koalisyonu ile, Yemen’de hızla yayınlan Huti isyancılarını saf dışı bırakmayı amaçlıyor.7
Suud jetleri, Perşembe günü Yemen çevresindeki – ve Mısır savaş gemileri – Orta Doğu’daki başlıca güçler arasında bir hesaplaşma haline gelen Şii isyancılarına karşı, Araplar tarafından yürütülen bir saldırıyı başlatmak için Suud jetleri Perşembe günü Yemen çevresinde yerini aldı ve Mısır savaş gemileri hazırlanmaya başladı.
Suudi Arabistan ve Arap müttefikleri Hutiler olarak bilinen Şii isyancılarından sonra Yemen krizinin içine girdi. Huti isyancılar destekçilerini kuzeyden güneye doğru yönlendirerek, ülkenin Suud yanlısı olan ve Batı tarafından desteklenen başkanını kaçmaya zorladı.
Bu hamle, ayaklanmaları genişledikçe Hutiler için desteğini arttıran İran’daki Şii güçleri ile Suudi Arabistan ve diğer Sünni devletler arasında, zaten gergin olan ilişkiyi daha da kızıştırmıştır.
Bazı yetkililer savaşın tırmanacağı konusunda uyarılarda bulunuyor. Suudi devlet televizyonu, Perşembe günü, bir kara saldırısı için çalışıldığını söyledi ama daha fazla detay vermedi. Mısır’ın dış ilişkiler bakanı Sameh Shoukri, Arap dışişleri bakanıyla yaptığı bir görüşmede, ülkelerinin Huti karşıtı savaşı desteklemek için “eğer gerekirse kara kuvvetlerini gönderebileceklerini” söylemişti.
Resmi haber ajansları, Yemen için dört Mısır savaş gemisi gönderildiğini ve Perşembe akşamı ulaşacağını duyurmuştu.
Kara kuvvetleri muhtemelen Yemen’de geniş bir alanda kontrolü ele geçirmiş olan ve ülkenin askeri güçlerinden ve eski başkan Ali Abdullah Saleh’den güçlü bir destek alıyor gibi görünen Huti’den gelen sert bir direniş ile karşılaşacaktı.
Televizyonda yayınlanan bir konuşmada, Huti lideri Adbdulmalik el-Huti Yemenilerin Suudi Arabistan tarafından gerçekleşen “suçlu, haksız ve gayrimeşru saldırısı”na karşı olacaklarını öngördüğünü söyledi.
Fakat askeri baskı, isyancıları Başkan Abd Rabbuh Mansur al-Hadi’yi başkentte ev hapsine mahkûm ettikten sonra çöküşe uğrayan iktidar paylaşımı konuşmalarına zorlayabilirdi.
Suudi Arabistan, devam edecek bir savaşa hazırlandığını söyleyerek, en güçlü kuvvetlerini harekete geçirdi. Birçoğu kendi rollerini kabul etmekten kaçınsa da 10 ülke de Suudi Arabistan tarafından yönetilecek bir koalisyona katılmanın daha iyi olacağına inanıyor.
Bahreyn Perşembe günü Suudi Arabistan’ın yardım çağrısına 12 savaş jeti göndererek cevap verdiklerini söyledi. Ürdün’deki Petra News Agency, isimsiz “resmi” kişileri bildirerek, Ürdün’ün de saldırıda yer aldığını söyledi. Rapor Ürdün’e nasıl yardım edildiğini belirtmiyordu ama yardımın savaş jetlerinden oluştuğu düşünülüyor. Sudan operasyona katılabileceğini ve Pakistan da savunma bakanının Cuma günü krallığa nasıl yardım edebileceğini değerlendirmek için Suudi Arabistan’ı ziyaret edebileceğini söyledi.
Birleşik Devletler Hadi’yi el-Kaide’ye karşı savaşmak için kilit bir yardımcı olarak görüyor, çünkü Yemen cephesi oldukça tehlikeli görülüyor. Washington Suudi Arabistan tarafından yönetilen bu operasyonu desteklemek için istihbarat yardımı ve diğer lojistik destekleri sağlamayı teklif etti.
Suudi Arabistan ve müttefikleri tarafından gerçekleştirilen güç gösterisine İran’ın nasıl bir tepki verebileceği hala net değil. İran dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif, İran’ın Arapça yayın yapan al-Alam kanalında, “Yemen’deki krize dâhil olmak için çaba harcamayacağız.” dedi. Fakat Reuters Haber ajansı, ismini belirtmeden, bir üst düzey İran yetkilisinin “Tahran için askeri bir müdahale seçeneklerinin olmadığı”nı söylediğini yazdı.
Suud Krallık’a bağlı el-Arabiya haber ajansına göre, Suudi Arabistan, Yemen’deki operasyon için 100 savaş jeti, 15.000 asker ve donanma birliği tahsis etti.
Suudi yetkililer Hadi’yi tekrar iktidara getirmek istediklerini söylediler. Kendisi çarşamba günü, Aden’in güney limanındaki son ileri karakolundan alındı. Perşembe günü ise, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da, bir askeri hava üssünde tekrar görüldü.
Arap ittifakının başkanı Nebil el Arabi ve Mısır’dan Shoukri, Perşembe günü, Arap dışişleri bakanlarının gerçekleştirdiği toplantı sırasında, yetkililerin mevcut krize cevap verebilmek için birleşmiş bir askeri güç oluşturmaya karar verdiklerini duyurdu. Bu mesele daha sonra, Cumartesi günü, Mısır’da bir sahil tatil kenti olan Şarm el-Şeyh’de başlayan Arap Zirve’sinde tartışıldı.
Yemen’deki hava saldırıları Perşembe gününün ilk saatlerinde başladı. Suudi savaş jetleri, San’a’daki en önemli sivil hava alanını ve Huti’lerin kontrolü altında olan Dailami hava kuvvetlerini vurdu ve uçak pistini ve dört Yemen hava kuvvetleri uçağını dağıttı.
Ayrıca Saada’nın güneyinde de hava saldırıları vardı; muhtemelen Huti liderini vurmak amaçlanıyordu.
Yorum yapma izni olmadığı için ismi açıklanmadan konuşan bir Yemen Sağlık Bakanlığı yetkilisine göre saldırılarda en az 23 kişi hayatını kaybetti. Bu kişiler arasında altı çocuk ve dört kadın bulunuyor, dedi, ve en az 47 kişi ağır yaralı.
“Bu sabah korkunçtu. Bombalama sesleri ile uyandık,” dedi 35 yaşındaki Salah Muhammed. Hava yolları çalışanı olduğun için hava alanına yakın oturuyordu. Patlamalar başladığında annesinin, kız kardeşinin ve çocuklarının güvenliğini sağlayabilmek için üst kata koştuğunu söyledi.
“Hepimiz alt kattaki holde toplandık ve bombalama sesleri dinene ve uçaksavarlar kuvvetlenene kadar orada bekledik. Elektrik kesilmişti ve neler olduğu konusunda hiçbir fikrim yoktu. Çocuklar ağlıyordu ve hepimiz çok endişeliydik.” dedi.
Saldırılar azalmaya başladığında, hasarı görmek için dışarı çıktığını söyledi. Havaalanının yanındaki en az altı ev paramparça olmuştu, dedi. “Böyle eylemlere karşıyız, bu resmen bir istilaydı.”
Yine de diğer çevre sakinleri Hutilerin direniş göstermesinden minnettar olduklarını söylediler.
Bir telekomünikasyon şirketinde danışmanlık yapan 34 yaşındaki Osama Muhsin Alabdali, “Tüm yabancı askeri müdahaleye karşıyım,” dedi. “Fakat yine de, Hutilerin durdurulmasına çok sevindim çünkü artık güneye doğru geliyorlardı.”
Huti destekçileri Perşembe günü San’a’da, bu saldırılara yönelik büyük bir protesto düzenlediler. Güney’e doğru, Huti’ler tarafından çevrilmiş bir şehir olan Taiz’de, saldırıyı desteklemek için çevre sakinleri toplanmıştı. Bölgesel televizyonda gösterilen görüntülere göre, bazıları “Teşekkürler, Suudi Arabistan,” yazılı pankartlar taşıyordu.
Hadi hükümeti, askeri müdahale için, Kuveyt, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Katar’dan oluşan Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi’ne başvurdu.
Mısır devlet gazetesi Al-Ahram’a göre, Mısır, Kızıl Deniz’e, Süveyş Kanalı yoluyla dört savaş gemisi gönderdi. İsmini açıklamayan bir asker, gemilerin, Mısır’a ait denizlerdeki kontrolü sağlamak için gönderildiğini fakat “eğer gerekirse her an silahlı kuvvetler tarafından işgal etmeye” hazır olduklarını söyledi.
İsviçre’de, Devlet Sekreteri John F. Kerry, Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi dışişleri bakanlığı ile yaptığı bir telefon konferansına katılmak için, İran’la yaptıkları nükleer konuşmaları ile zaman harcadı. ABD hükümeti, Yemen’deki terör karşıtı hareketi mevcudiyetini, Huti’ler nedeniyle yeniden sağlamalıydı.
Bu sırada Yemen’de finans piyasasında çok hızlı oynamalar meydana geldi.
Suudi Arabistan, Yemen’de en son askeri hareketini 2009’da gerçekleştirmişti. Bu hava saldırısı, Suudi sınırlarının yakınındaki Huti’lere karşı, sınır koruyucularının ateş altında olduğunu söyledikten sonra gerçekleşmişti.
Rapora destek verenler: Heba Habib, Kahire; Shaiq Hussain, İslamabad; Daniela Deane, Londra; ve Brian Murphy ile Karen DeYoung, Washington.