Hamilton: Düşman madalyayı hak etti, Kahrolsunlar

İsmail Çal/Dünya bülteni-Tarih Dosyası

Yukarıda ki cümle İngilizlerin Akdeniz sefer Kuvvetleri Komutanı İan Hamilton’un günlüğünün son satırlarında yer alan cümlelerdi. O gün İngilizlerin hiç beklemediği bir şey olmuş İngilizlerin Çanakkale Morto koyunda sürekli Türk tabyalarını döven büyük zırhlılarından Goliath Osmanlı Donanmasına ait küçük bir gemi tarafından gece torpillenerek batırılmıştı. İşte günlüğüne bu olayı not eden İan Hamilton’un, çaresiz kaleminden bu sözler süzülmüştü beyaz sayfanın üstüne…

İtilaf devletleri 18 Mart 1915 yenilgisi üzerine yeni stratejiler üretmeye çalışıyorlardı. Büyük çoğunluk hala denizden geçilmesini savunuyordu Çanakkale’nin. Hatta boğazı denizaltılarla geçip Gelibolu’ya giden yardımları kesecekler hatta İstanbul’u tehdit edeceklerdi. Bu amaçla Marmara Denizine kadar birkaç kez denizaltı sokmayı başardılar. Fakat bu denizaltılar son derece yetersiz olan Osmanlı Donanmasına ait küçücük gemiler tarafından batırıldılar. Bu arada Morto koyuna demirlemiş olan iki zırhlı Gelibolu yarımadasındaki Türk tabyalarına ölüm kusmaya devam ediyordu.

Gelibolu’da bulunan 5.Ordu komutanlığı zayiatların artması üzerine Muavenet-i Milliye adlı muhribi bu gemileri susturmakla görevlendirdi. Muavenet-i Milliye büyüklük ve güç bakımından Morto koyunda bulunan iki düşman gemisinin yarısı kadar değildi. Ancak bu zorlu görev başarılmak zorundaydı. Muavenet-i Milliye’nin komutanı Süvari Yüzbaşı Ahmet Bey’di. Yirmi beş kişilik mürettabata sahip muhripte teknik sorumlu ise Alman yüzbaşı Fierle idi. Aldığı emirle harekete geçen Muavenet-i Milliye, Morto koyunun kuzeyinde yer alan Soğanlıdere mevkiine gelerek gece karanlığını beklemeye başladı. Görev son derece tehlikeliydi. Plan üzere ışıklar sönük olarak gece karanlığında ilerlenecek ve düşman gemilerinin yakınına kadar sokulunup torpillenecekti. Karanlıkta mayına çarpma. Kayalıklara bindirme ve en kötüsü de fazla yaklaşamadan düşman tarafından fark edilmek…

Muavenet-i Milliye 12-13 Mayıs gece yarısı harekete geçti. Burnu döner dönmez büyük zırhlılardan Goliath bütün heybetiyle karşılarındaydı ancak yaklaşmak gerekiyordu. Bu hiç de kolay değildi çünkü projektörler sürekli etrafı tarıyorlardı. Nitekim az bir mesafe kala nöbetçilerden birisi tarafından fark edildiler. İngiliz nöbetçinin kimsiniz sorusuna İngilizce ve İngiliz aksanıyla ‘’büyük bir haberimiz var’2 diyerek cevap verildi. İngiliz nöbetçi subayı uyanamamıştı ya da düşmanın bu kadar cesur bir teşebbüs yapabileceğine ihtimal vermemiş olmalı ki alarm vermeye gerek duymadı. Bu bir iki cümle gerekli zamanı kazandırmış iki torpil peş peşe denize bırakılmıştı. Bir süre sonra Goliath’ın baş tarafında büyük bir patlama meydana geldi. Koca dev gemi 500 kadar personeli ile birlikte birkaç dakika içerisinde daha ne olduğunu anlayamadan Çanakkale boğazının suları içerisinde kayboldu.

Görevini başarı ile tamamlayan Muavenet-i Milliye geldiği sessizlikte bir hayalet gibi süzülerek hemen geriye döndü. Bu başarı kamuoyunda inanılmaz bir sevinç oluşturdu. Sultan Mehmet Reşat gemi personelini altın madalya ve altın paralarla ödüllendirdi.

Olay İngiltere halkından gizlenmeye çalışıldı hatta Goliath’ın önemsiz bir gemi olduğundan söz edildi. Ancak gerek İngiliz donanmasında gerekse İngiliz hükümetinde fırtınalar kopuyordu. II.Amiral Lord Fisher görevinden istifa etti. Bu olaydan sonraki bir hafta içerisinde İngilizlere ait bir denizaltının periskopundan vurularak batırılması ikinci şok dalgası oldu ve bu sefer Churchill’de görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Çanakkale’de batan her gemi İngiltere’yi derinden sarsıyordu. Osmanlı Donanmasının cılız gücü dünyanın en büyük donanma gücünü çaresiz bırakmıştı.

1)Çanakkale Denizaltı Savaşı (Yrd.Doç. Yaşar Semiz, www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s9/14.pdf )

2)Siyasi Tarih (Rıfat Uçarol, Filiz Kitabevi 1985)

3)Anadolu İhtilali (Sabahattin Selek, Kastaş Yay.1987)

4)Gelibolu Cehennemi (Walter Von Schoen, Çev:Dilek Ekiz, Hayrettin Ekiz, Yitik Hazine Yay.2010)